RỐI LOẠN KINH NGUYỆT TUỔI DẬY THÌ: NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH CHỮA.
Rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì là tình trạng thường gặp, gây hoang mang cho bé gái và các bậc phụ huynh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì, nguyên nhân cũng như 4 cách điều trị tình trạng này an toàn và hiệu quả.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi bác sĩ CKI sản phụ khoa Tạ Hồng Duyên, người có 30 năm kinh nghiệm hành nghề y.
Những điều bạn cần biết về rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì
Kinh nguyệt bắt đầu có từ khi nào?
Kinh nguyệt là hiện tượng lớp niêm mạc tử cung bong ra và được đẩy ra khỏi cơ thể của người phụ nữ thông qua âm đọa. Đây là hiện tượng được điều tiết bởi lượng hormone sinh dục nữ estrogen và lặp lại theo chu kỳ. Kinh nguyệt bắt đầu từ khi nữ giới bước vào tuổi dậy thì, từ 8 - 16 tuổi và độ tuổi trung bình để có kinh nguyệt là 12 tuổi.
Thông thường, kinh nguyệt sẽ kéo dài từ 3 - 5 ngày và khiến bản thân nữ giới bị mất một lượng máu từ 50 - 150ml. Kinh nguyệt sẽ lặp lại theo chu kỳ nhất định, thường là 28 ngày. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, thời gian của chu kỳ ngắn 25 ngày hoặc dài 38 ngày vẫn được coi bình thường.
Thế nào là bị rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì?
Rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì là hiện tượng kinh nguyệt bất thường, được thể hiện bằng các dấu hiệu như:
Kỳ kinh nguyệt đầu tiên chỉ kéo dài vài ngày, lượng máu kinh chảy ít, đôi khi chỉ thấy vài vệt máu. Kỳ kinh nguyệt thứ hai xuất hiện muộn hơn, cách lần đầu tiên khoảng 35 - 40 ngày, thậm thì là 2 tháng.
Chu kỳ kinh nguyệt cũng bị rối loạn, đơn cử như 2 - 3 tháng mới đến kỳ kinh một lần hoặc 1 tháng hành kinh 2 - 3 lần
Lượng máu kinh chảy nhiều hơn bình thường, có thể nhận thấy thông qua số lần phải thay băng vệ sinh. Thông thường, nữ giới sẽ phải thay băng vệ sinh từ 4 - 6 tiếng/lần. Nhưng khi bị rối loạn kinh nguyệt, khoảng thời gian này sẽ giảm xuống, thậm chí có trường hợp thay băng thời gian liên tục mỗi giờ.
Đau bụng dữ dội kèm theo các triệu chứng như mệt mỏi, buồn nôn, thậm chí là ngất xỉu
Máu kinh có màu sắc khác lạ như màu đen, đâu đen hoặc vón thành từng cục
Theo bác sĩ Duyên, nếu trẻ bị ra máu kinh có màu đen hoặc nâu đen, vón thành từng cục,... thì bố mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được thăm khám. Bởi có khả năng trẻ đã mắc bệnh phụ khoa.
Nguyên nhân khiến trẻ bị rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì
Rối loạn kinh nguyệt khi bước vào tuổi dậy thì không phải là tình trạng hiếm gặp. Sở dĩ bé gái thường bị rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì là do:
Hormone nội tiết nữ chưa ổn định
Lượng hormone trong cơ thể của bé gái không ổn định khi mới bước vào giai đoạn dậy thì. Bởi các cơ quan sinh dục chưa phát triển ổn định, nhất là buồng trứng. Trứng không rụng đều hoặc không phóng noãn đúng chu kỳ là lý do gây rối loạn kinh nguyệt ở bé gái trong tuổi dậy thì.
Thông thường, phải mất hai năm kể từ lần có kinh nguyệt đầu tiên thì lượng hormone sinh dục bên trong bé gái mới ổn định. Trong thời gian này, trẻ có thể thường xuyên bị rối loạn kinh nguyệt.
Tâm lý lo lắng và căng thẳng
Không chỉ thể chất mà tâm lý của trẻ cũng gặp nhiều biến đổi trong tuổi dậy thì. Đồng thời, những áp lực trong chuyện học hành, thi cử, cuộc sống... cũng rất dễ khiến bé gái rơi vào trạng thái căng thẳng, mệt mỏi. Những ảnh hưởng tâm lý cũng góp phần ảnh hưởng đến nội tiết tố sinh dục nữ, từ đó dẫn đến tình trạng rối loạn kinh nguyệt.
Thói quen ăn uống
Dinh dưỡng ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe cũng như chu kỳ kinh nguyệt của các nữ giới, nhất là các bé gái đang bước vào tuổi dậy thì. Bởi trong giai đoạn này, cơ thể của trẻ cần nhiều chất dinh dưỡng để phát triển. Một chế độ ăn nhiều dầu mỡ, chất bảo quản, đồ ăn sẵn,... Sẽ không cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, dẫn đến suy nhược sức khỏe. các hoạt động của cơ quan trong cơ thể bị ảnh hưởng và khiến chu kỳ kinh bị rối loạn.
Mặt khác, việc tiêu thụ quá nhiều đồ ăn dẫn đến tăng cân hoặc béo phì cũng là một trong những nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt.
Tập luyện thể dục thể thao quá sức
Tập luyện thể dục thể thao quá sức có thể khiến số ngày hành kinh giảm xuống, thậm chí gây mất kinh trong nhiều tháng. Do đó, có một lịch tập luyện thể thao phù hợp, vừa sức với trẻ là cần thiết.
Các bệnh lý phụ khoa
Một số bệnh lý phụ khoa có thể khiến bé gái bị rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì. Một trong những bệnh lý phụ khoa có thể gặp ở bé gái gây thất thường kinh nguyệt là hội chứng buồng trứng đa nang. Các dấu hiệu của bệnh là: da nhờn, có mụn trứng cá, dễ tăng cân, tâm trạng thay đổi thất thường,...
Rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì có sao không?
Nhiều bậc phụ huynh lo lắng về sức khỏe của con khi bé gái bị rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì. Bác sĩ Duyên chia sẻ, cha mẹ không nên quá lo lắng nếu trẻ bị rối loạn kinh nguyệt trong những năm đầu. Bởi lẽ khi trẻ mới bước vào tuổi dậy thì, các cơ quan sinh dục vẫn chưa phát triển hoàn toàn, hoạt động vẫn còn rối loạn và lượng hormone sinh dục vẫn không được cân bằng. Vì thế, hiện tượng rối loạn kinh nguyệt xảy ra trong 1 - 2 năm đầu tiên được xem là bình thường.
Tuy nhiên, nếu trẻ bị rối loạn kinh nguyệt thường xuyên mà không được thăm khám hoặc điều trị kịp thời có thể gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và khả năng làm mẹ trong tương lai của trẻ. Do đó, bố mẹ cần đưa trẻ đi thăm khám ngay khi:
Nhận thấy tình trạng rối loạn kinh nguyệt ở trẻ diễn ra thường xuyên
Không có kinh nguyệt từ 6 tháng trở lên kể từ chu kỳ kinh trước
Thời gian hành kinh trên 7 ngày
Lượng máu kinh ra quá nhiều, trẻ thường xuyên phải thay băng vệ sinh
Đau bụng dữ dội, buồn nôn và nôn
Ngứa hoặc sưng đỏ vùng kín
Tiết khí hư bất thường, có mùi lạ
4.Cách chữa rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì hiệu quả
1. Xây dựng chế độ ăn uống khoa học
Một chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ dưỡng chất sẽ giúp cải thiện sức khỏe và tình trạng rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì. Một số gợi ý cho chế độ ăn của nữ giới trong đội tuổi dậy thì giúp cải thiện tình trạng rối loạn kinh nguyệt:
Ăn các loại thực phẩm có hàm lượng sắt cao như thịt bò, thịt gà, gan, nghệ, củ cải, hạt óc chó,... Sắt có tác dụng thúc đẩy hoạt động tái tạo hồng cầu và ngăn ngừa tình trạng thiếu máu do rong kinh, cường kinh kéo dài.
Tăng cường bổ sung rau xanh, trái cây và các loại ngũ cốc vào trong chế độ ăn, đặc biệt là đậu nành. Những thực phẩm này giúp tăng cường nội tiết tố ở nữ giới, vì thế có tác dụng ổn định kinh nguyệt.
Uống đủ 2 - 2,5 lít nước mỗi ngày để cơ thể loại bỏ được độc tố, tăng cường vận chuyển dinh dưỡng đi khắp cơ thể. Đồng thời, giúp điều hòa kinh nguyệt, cải thiện tình trạng máu kinh ra ít.
Tránh sử dụng rượu bia và hạn chế cà phê, thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn hay các món ăn chứa nhiều gia vị cay nóng.
Ăn đúng bữa, đúng giờ, tránh tình trạng nhịn ăn, bỏ bữa,...
2. Cách chữa rối loạn kinh nguyệt ở tuổi dậy thì bằng một nếp sống lành mạnh
các rối loạn tâm lý, căng thẳng, lo âu,... là những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng rối loạn kinh nguyệt. Đặc biệt, trẻ ở tuổi dậy thì có tâm lý thất thường, “nổi loạn” nên rất dễ xảy ra tình trạng rối loạn kinh nguyệt. Do đó, ngoài cải thiện chế độ ăn thì phụ huynh cũng cần quan tâm hơn đến lối sống và suy nghĩ của con.
Một số thói quen tốt nên duy trì để trẻ có một sức khỏe và tâm lý vững vàng là:
ngủ đủ giấc, đảm bảo trẻ ngủ đủ từ 7 - 8 tiếng/ngày. Cần lưu ý là đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya và tránh sử dụng các thiết bị điện tử 30 phút trước khi ngủ.
Không sử dụng thuốc lá và chất kích thích như rượu, bia,...
Tập thể dục 30 phút mỗi ngày với các bài tập vừa sức, phù hợp với lứa tuổi. Một số bài tập gợi ý cho các bậc phụ huynh là bơi lội, chạy bộ, đi bộ nhanh, đạp xe, yoga,...
3. Vệ sinh “cô bé” sạch khỏe
Ở tuổi dậy thì, bé gái chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc vệ sinh vùng kín đúng cách. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm, phụ khoa như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, rối loạn kinh nguyệt,...
Một số lưu ý cho bé gái trong tuổi dậy thì khi vệ sinh vùng kín:
Vệ sinh cô bé ít nhất 1 lần/ ngày với nước sạch hoặc sử dụng dung dịch vệ sinh cho phụ nữ có độ pH dịu nhẹ. Tuyệt đối không sử dụng dung dịch vệ sinh chứa chất tẩy rửa mạnh.
Không thụt rửa quá sâu vào âm đạo khi vệ sinh vì có thể khiến virus, nấm, vi khuẩn dễ dàng thâm nhập và gây viêm nhiễm
Thay quần lót hàng ngày và giặt quần sạch sẽ, phơi khô dưới ánh nắng để tiêu diệt vi khuẩn và nấm mốc.
Vệ sinh và thay bằng vệ sinh thường xuyên trong kỳ kinh nguyệt, thường là từ 4 - 6 giờ hoặc ngay khi chỉ ra một lượng máu nhỏ.
Mặc quần từ chất liệu thoải mái, thấm hút tốt và tránh mặc các trang phục bó sát gây ẩm ướt, ngứa vùng kín, nhất là trong thời tiết nắng nóng hoặc khi kỳ kinh đến.
4. Nhờ đến sự trợ giúp của bác sĩ
Một số trường hợp rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì cần nhờ đến sự trợ giúp của các bác sĩ. Các bác sĩ có thể kê một số đơn thuốc giúp cải thiện triệu chứng đau bụng, thống kinh, thiếu máu, điều hòa kinh nguyệt… Cần lưu ý rằng, những loại thuốc trên cần được bác sĩ chỉ định và uống theo đơn thuốc mà bác sĩ đã kê sẵn, tuyệt đối không tự ý mua thuốc bổ sung hormone và các loại thuốc khác khi chưa có sự đồng ý hoặc tư vấn từ các bác sĩ chuyên khoa.
Thông qua bài viết này, bạn đọc đã hiểu hơn về tình trạng rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì. Hy vọng những kiến thức có trong bài sẽ giúp ích cho phụ huynh và bé trong việc điều trị rối loạn kinh nguyệt.
Nếu còn bất kỳ băn khoăn hay lo lắng
nào bạn có thể liên hệ trực tiếp với bác sĩ tại Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học
– Tiết niệu hệ thống Phòng khám Đa Khoa Quốc Tế Hà Nội qua các cách sau đây:
- Gọi tổng đài 02436.788.888 hoặc 0584591860 để đăng ký lịch hẹn khám bệnh riêng với
chuyên gia, thông qua nhân viên chăm sóc khách hàng.
- Đăng ký hẹn khám bệnh với bất kỳ bác sĩ
nào mà mình tin tưởng tại đường link: https://bacsygioi.com/ khi đặt
khám trên đây bạn sẽ được hưởng ưu đãi
Địa chỉ: Phòng khám Đa khoa Quốc
tế Hà Nội, số 152 Xã Đàn, Đống Đa, Hà Nội
Nhận xét
Đăng nhận xét