RỐI LOẠN KINH NGUYỆT LÀ GÌ, NGUYÊN NHÂN DO ĐÂU, ĐIỀU TRỊ NHƯ THẾ NÀO?
Rối loạn kinh nguyệt là hiện tượng rất phổ biến ở nữ giới trong độ tuổi sinh sản. Tình trạng này gây ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý, công việc, sinh hoạt cá nhân. Hơn nữa, rối loạn kinh nguyệt còn có thể là dấu hiệu của một số bệnh phụ khoa nguy hiểm. Thông qua bài viết dưới đây của bác sĩ CKI sản phụ khoa Tạ Thị Hồng Duyên, bạn đọc sẽ giải đáp được câu hỏi những câu hỏi như rối loạn kinh nguyệt là gì, nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt, bị rối loạn kinh nguyệt có sao không, điều trị rối loạn kinh nguyệt như thế nào?,...
Kinh nguyệt bình thường là như thế nào?
Kinh nguyệt được định nghĩa là tập hợp các thay đổi sinh lý lặp đi lặp lại trong cơ thể phụ nữ theo một chu kỳ và cần thiết cho sự sinh sản. Khi kinh nguyệt xảy đến, lớp niêm mạc tử cung sẽ bị bong tróc và đẩy ra khỏi cơ thể phụ nữ qua âm đạo. Quá trình này được gọi là hành kinh. Hành kinh thường kéo dài từ 3 - 5 ngày tùy từng đối tượng, mỗi lần hành kinh sẽ khiến cơ thể phụ nữ mất từ 50 - 150ml máu.
Hiện tượng kinh nguyệt bắt đầu xuất hiện ở bé gái trong độ tuổi 8 - 16 tuổi, độ tuổi trung bình có kinh nguyệt là 12. Một chu kỳ kinh nguyệt thường là 28 ngày, nhưng sẽ có một số trường hợp có chu kỳ ngắn hơn là 25 ngày hoặc dài hơn từ 30 - 35 ngày. Kinh nguyệt sẽ lặp lại theo chu kỳ cho đến khi nữ giới bước vào tuổi mãn kinh (45 - 55 tuổi) hoặc gặp các rối loạn về hormone sinh lý nữ estrogen - hormone có tác dụng điều tiết chu kỳ kinh nguyệt.
Rối loạn kinh nguyệt là gì?
Rối loạn kinh nguyệt là hiện tượng kinh nguyệt bất thường, không lặp lại theo chu kỳ cố định hoặc số lượng máu kinh nhiều hơn hoặc ít hơn so với những chu kỳ kinh trước đó. Rối loạn kinh nguyệt có thể xảy ra ở nữ giới trong mọi độ tuổi, từ lứa tuổi dậy thì đến phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh. Rối loạn kinh nguyệt cũng là một hiện tượng phổ biến, theo nghiên cứu chuyên khoa, có đến 70% chị em phụ nữ từng bị rối loạn kinh nguyệt ít nhất một lần trong đời.
Tuy nhiên, tình trạng rối loạn kinh nguyệt vẫn chưa được nhiều chị em quan tâm đúng mực. Bác sĩ Tạ Thị Hồng Duyên,người có 30 năm làm việc trong chuyên ngành sản phụ khoa cho rằng: “Rối loạn kinh nguyệt có thể là xuất phát từ sự thay đổi đột ngột trong lối sống, nhưng cũng là dấu hiệu báo trước của một số bệnh phụ khoa hoặc tổn thương cơ quan sinh dục ở phụ nữ. Do đó, nữ giới cần theo dõi tình trạng rối loạn kinh nguyệt của mình kỹ càng, nếu kèm theo các dấu hiệu bất thường thì cần phải đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị.”
Dấu hiệu cho thấy bạn đang bị rối loạn kinh nguyệt
Để nhận biết liệu bản thân có bị rối loạn kinh nguyệt hay không? Bạn có thể căn cứ vào chu kỳ lặp lại của kinh nguyệt, lượng máu mất khi hành kinh, có các triệu chứng bất thường trước hoặc trong kỳ kinh,...
Cụ thể, những dấu hiệu của rối loạn kinh nguyệt là:
Khoảng cách giữa các kỳ kinh ít hơn 24 ngày hoặc dài hơn 38 ngày
Bị mất kinh (không có kinh nguyệt) từ 3 chu kỳ trở lên
Lượng máu kinh đột nhiên chảy nhiều hơn hoặc ít hơn so với những chu kỳ thông thường
Thời gian hành kinh kéo dài hơn 8 ngày
Chảy máu bất thường hoặc xuất hiện các đốm máu giữa chu kỳ kinh, sau khi quan hệ tình dục hoặc sau mãn kinh
Trong kỳ kinh gặp phải các triệu chứng như đau bụng dữ dội, buồn nôn, đổ mồ hôi, chuột rút,...
Các dạng thường gặp của rối loạn kinh nguyệt
Một số hiện tượng rối loạn kinh nguyệt phổ biến:
Rong kinh
Trong kinh được xem là hiện tượng chảy máu nhiều máu trong kỳ kinh nguyệt, ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt hàng ngày và công việc. Khi hiện tượng rong kinh xảy ra, thay vì chỉ mất khoảng 50 - 150ml như kỳ kinh bình thường thì chị em sẽ mất gấp 10 - 25 lần số đó. Thêm nữa, do lượng máu mất khi bị rong kinh rất nhiều, dẫn đến chị em thường xuyên phải thay băng vệ sinh liên tục mỗi giờ. Điều này khiến cơ thể bị thiếu màu và ảnh hưởng đến sức khỏe của cơ thể.
Tình trạng rong kinh cần được thăm khám kịp thời để tránh các biến chứng không mong muốn.
Vô kinh
Đây là tình trạng rối loạn kinh nguyệt trái ngược với rong kinh, thường được gọi là vô kinh hoặc mất kinh. Tình trạng này được xem là bình thường trong 3 trường hợp là: trước tuổi dậy thì (12 - 16 tuổi), đang mang thai và cho con bú, sau mãn kinh. Tuy nhiên, nếu bạn bị vô kinh mà không thuộc một trong 3 trường hợp trên thì nên thăm khám ngay để được bác sĩ tư vấn giải pháp can thiệp kịp thời.
Đau bụng kinh
Đau bụng kinh là tình trạng xảy ra ở hầu hết phụ nữ trước hoặc trong kỳ kinh nguyệt ở một thời điểm nhất định, một số sẽ cảm thấy đau bụng kinh nhẹ vào mỗi tháng. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài, gây đau đớn dữ dội sẽ được gọi là thống kinh. Khi này, bạn nên gặp bác sĩ để được khám và hướng dẫn chăm sóc sức khỏe đúng cách.
Ngoài ra, bạn cũng nên đi gặp bác sĩ khi bị đau bụng kinh kèm theo các dấu hiệu như tiêu chảy, có cảm giác ngất xỉu, người trở nên nhợt nhạt, đổ nhiều mồ hôi,...
Hội chứng tiền kinh nguyệt
Đây là hiện tượng xảy ra ở nữ giới sắp bước vào thời kỳ mãn kinh, các triệu chứng tiền kinh nguyệt thường xuất hiện từ 5 - 7 ngày trước khi bắt đầu kinh nguyệt. Các triệu chứng này sẽ biến mất ngay khi kỳ kinh nguyệt bắt đầu. Theo Bác sĩ Duyên, triệu chứng tiền kinh nguyệt có hai dạng là triệu chứng về mặt thể chất và triệu chứng về mặt cảm xúc:
Triệu chứng về mặt thể chất: đầy bụng; căng, sưng và tức ngực; đau hoặc nhức đầu; táo bón;,...
Triệu chứng về mặt cảm xúc: dễ tức giận, hay cáu gắt; thường xuyên lo lắng, bồn chồn; tâm trạng thất thường, dễ căng thẳng; trầm cảm;,...
Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt
Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt được cho là một dạng nghiêm trọng nhất của hội chứng tiền kinh nguyệt. Chúng sẽ gây ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý và cảm xúc của phụ nữ, làm giảm chất lượng sống và cả hạnh phúc gia đình.
Các triệu chứng của rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt tương tự như triệu chứng về mặt cảm xúc là: dễ nổi giận, hay cáu gắt, tâm trạng thất thường,... nhưng ở một mức độ cao hơn và kịch liệt hơn.
Nguyên nhân khiến bạn bị rối loạn kinh nguyệt (500 từ)
Có rất nhiều nguyên nhân khiến bạn bị rối loạn kinh nguyệt. Nhưng theo bác sĩ Duyên, 3 nguyên nhân chính là: Thay đổi nội tiết tố trong cơ thể, nguyên nhân thực thể và thay đổi lối sống, sinh hoạt. Cụ thể:
Thay đổi nội tiết tố trong cơ thể
Như chúng tôi đã nói ở phần trên của bài viết, kinh nguyệt được điều tiết bởi nội tiết tố sinh dục nữ estrogen. Vì thế, bất kỳ thay đổi nội tiết tốt trong cơ thể cũng có thể dẫn đến hiện tượng rối loạn kinh nguyệt:
Dậy thì: nồng độ estrogen và progesterone trong cơ thể nữ giới phải mất vài năm mới có thể cân bằng. Vì thế, phần lớn trường hợp rối loạn kinh nguyệt thường xuất hiện trong thời kỳ này.
Mang thai và cho con bú: trong thời gian mang thai, nữ giới sẽ mất hẳn kinh nguyệt. HIện tượng mất kinh nguyệt cũng có thể xảy ra trong thời kỳ cho con bú (thường là 6 tháng đầu)
Tiền mãn kinh: đây là thời kỳ suy giảm nội tiết tố estrogen ở phụ nữ, kéo theo đó là buồng trứng suy giảm, hiện tượng rụng trứng không còn. Kinh nguyệt cũng theo đó mà rối loạn.
Mãn kinh: là thời kỳ ngay sau tiền mãn kinh, với dấu hiệu đặc trưng là không có kinh nguyệt. Phụ nữ tiền mãn kinh được xem là mãn kinh khi không còn kinh nguyệt trong một năm.
Nguyên nhân thực thể
Là nguyên nhân do tổn thương, bất thường trong thai nghén, bệnh lý phụ khoa,... gây rối loạn kinh nguyệt. Một vài ví dụ về nguyên nhân cụ thể gây rối loạn kinh nguyệt:
Thai nghén bất thường: là những dấu hiệu bất thường khi mang thai như mang thai ngoài tử cung, dọa sảy thai,...;
Tổn thương ở cổ tử cung: polyp cổ tử cung, polyp buồng tử cung, u xơ tử cung, quá sản nội mạc tử cung, ung thư niêm mạc tử cung, ủng thư cổ tử cung, buồng trứng đa nang,...;
Mắc các bệnh lý khác: u tuyến yên, bệnh lý tuyến giáp, tiểu đường,..;
Nhiễm khuẩn tại đường sinh dục, niêm mạc tử cung;
Thay đổi lối sống và sinh hoạt
Một phần kinh nguyệt do cơ chế nội tiết - thần kinh điều chỉnh nên khi thay đổi lối sống, môi trường sống hoặc thói quen sinh hoạt có thể dẫn đến rối loạn kinh nguyệt:
Nữ giới bị các áp lực cuộc sống, công việc, học tập dẫn đến tâm lý chán nản, buồn rầu cũng có thể làm rối loạn kinh nguyệt.
Thay đổi chế độ ăn uống dẫn đến tăng hoặc giảm cân quá mức cũng làm kinh nguyệt bị rối loạn.
Vận động quá mức cũng khiến tăng lượng kinh và kéo dài ngày kinh
Sử dụng một số loại thuốc có tác dụng phụ là làm rối loạn kinh nguyệt như thuốc tránh thai, thuốc trị tiểu đường, cao huyết áp,..
Rối loạn kinh nguyệt - dấu hiệu phụ khoa nguy hiểm
Theo bác sĩ Duyên, kinh nguyệt là thước đo phản ánh gián tiếp sức khỏe thể chất và sức khỏe sinh sản của người phụ nữ. Rối loạn kinh nguyệt là dấu hiệu cho thấy các cơ quan sinh sản ở phụ nữ đang gặp vấn đề. Mặc dù có những trường hợp không gây hại gì, nhưng nếu kéo dài mà không được điều trị có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nguy hiểm khác như:
Suy giảm sức khỏe do thiếu máu
Nếu bị rối loạn kinh nguyệt dạng rong kinh, cường kinh có thể khiến cơ thể nữ giới bị mất nhiều máu. Thiếu máu sẽ khiến sức khỏe đi xuống, da dẻ xanh xao, hay mệt mỏi, chóng mặt, thở gấp, loạn nhịp tim,...
Tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa
Thời gian hành kinh kéo dài gây hại đến sức khỏe, ảnh hưởng đến sinh hoạt và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa ở nữ giới. Bởi thời gian hành kinh kéo dài đã tạo ra môi trường thuận lợi cho vi khuẩn, ký sinh trùng dễ tấn công và gây nên các bệnh viêm nhiễm phụ khoa (viêm âm đạo, viêm buồng trứng,...)
Khó thụ thai, thậm chí là vô sinh
Chu kỳ kinh nguyệt không sẽ ảnh hưởng đến thời kỳ rụng trứng và sẽ rất khó để thụ thai nếu quan hệ không trong thời kỳ rụng trứng. Ngoài ra, rối loạn kinh nguyệt do tổn thương ở cổ tư cung cũng ảnh hưởng đến chức năng thụ thai của nữ giới, thậm chí là gây vô sinh.
Ảnh hưởng đến đời sống tình dục
Chu kỳ kinh kéo dài ảnh hưởng đến tâm lý của phụ nữ khi quan hệ tình dục hoặc không thể quan hệ tình dục. Các triệu chứng (nếu có) trong kỳ kinh cũng khiến chị em mệt mỏi, buồn chán, dễ cáu giận,... Ảnh hưởng rất nhiều đến hứng thú tình dục, thậm chí gây rạn nứt tình cảm với bạn tình trong sinh hoạt tình dục.
Khiến nhan sắc bị ảnh hưởng
Rối loạn kinh nguyệt ảnh hưởng một phần đến lượng hormone Estrogen và Progesterone có trong cơ thể. Rối loạn hormone sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nhan sắc và tâm trạng, gây ra các hậu quả như: làn da thô ráp, kém mịn màng, có nếp nhăn, dễ cáu gắt,...
Biểu hiện của bệnh lý phụ khoa
Rối loạn kinh nguyệt có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý phụ khoa, như đã nêu ở phần trên của bài viết. Một số bệnh lý đó là u xơ tử cung, viêm cổ tử cung, u nang buồng trứng, ung thư cổ tử cung... Các bệnh lý này cần được điều trị sớm, tránh tiến triển nặng có thể gây ra nhiều biến chứng đối với sức khỏe, thậm chí đe dọa đến tính mạng người bệnh. Hơn nữa, các bệnh lý dẫn đến rối loạn kinh nguyệt đa phần đều xảy ra ở cổ tử cung, tử cung. Do đó, nếu không điều trị sớm thì chị em có nguy cơ phải đối mặt với tình trạng vô sinh.
Khi nhận thấy rối loạn kinh nguyệt kéo dài, hoặc kèm theo các dấu hiệu khác thì tốt nhất bạn nên đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám, làm các xét nghiệm để cho ra kết quả chẩn đoán đúng nhất. Phát hiện sớm nguyên nhân bị rối loạn kinh nguyệt sẽ giúp việc khắc phục và điều trị dễ dàng hơn, nhất là khi nguyên nhân đó xuất phát từ những bệnh lý nguy hiểm.
Điều trị rối loạn kinh nguyệt
Bác sĩ Duyên cho biết, việc điều trị rối loạn kinh nguyệt phụ thuộc vào kết quả chẩn đoán. Bởi tùy thuộc vào từng nguyên nhân và các yếu tố khác mà sẽ có phương pháp điều trị phù hợp.
Thay đổi lối sống
Trong phần lớn trường hợp, rối loạn kinh nguyệt có nguyên nhân là do nữ giới thay đổi lối sống, vậy nên phương pháp điều trị được áp dụng là thay đổi lối sống.
Thay đổi lối sống: ăn uống lành mạnh, khoa học, bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, hạn chế tiêu thụ muối, caffeine, đường và rượu bia trước kỳ kinh.
Cải thiện tâm trạng: khuyến khích người bệnh sắp xếp công việc hoặc học tập để dành thời gian cải thiện tâm trạng bằng các bài tập thể dục (đơn cử như đi bộ nhanh hoặc yoga), nghỉ ngơi riêng hoặc làm những gì mình yêu thích,...
Điều trị tại cơ sở y tế
Tuy nhiên, nếu việc thay đổi lối sống không có tác dụng hoặc phát hiện nguyên nhân rối loạn kinh nguyệt do bệnh lý thì bác sĩ sẽ áp dụng điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa.
Điều trị nội khoa: bác sĩ có thể kê một số đơn thuốc giúp giảm cơn đau khi đến tháng, điều hòa kinh nguyệt hoặc điều trị chứng mất kinh. Tuy nhiên, thuốc không thể uống bừa bãi mà cần phải uống theo chỉ định của bác sĩ. Vì những loại thuốc này có thể mang lại tác dụng phụ nếu bị lạm dụng quá nhiều, thậm chí ảnh hưởng đến khả năng mang thai về sau.
Điều trị ngoại khoa: một số bệnh lý gây ra rối loạn kinh nguyệt mà việc điều trị bằng nội khoa đã không còn tác dụng. Khi này, bác sĩ sẽ chỉ định can thiệp bằng phương pháp ngoại khoa.
Phòng ngừa rối loạn kinh nguyệt
Phần lớn các trường hợp rối loạn kinh nguyệt không khó để điều trị nếu được khám từ sớm. Tuy nhiên, tình trạng này vẫn sẽ tái phát nếu chị em không có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Một số hoạt động giúp bạn phòng ngừa rối loạn kinh nguyệt hiệu quả:
Xây dựng và duy trì cho bản thân một lối sống lành mạnh bằng chế độ dinh dưỡng khoa học, tập thể dục thể thao điều độ, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý
Ngủ đúng và ngủ đủ giờ giấc, hạn chế thức khuya hoặc ngủ khuya, kể cả sáng hôm sau bạn có ngủ nướng
Tìm cách hạn chế tâm trạng lo lắng, căng thẳng kéo dài
Vệ sinh vùng kín thường xuyên, đặc biệt là trong những ngày hành kinh. Thay băng vệ sinh mỗi 4 - 6 giờ để tránh nhiễm trùng.
Tham khảo ý kiến bác sĩ khi có ý định sử dụng thuốc tránh thai hoặc biện pháp tránh thai.
Thăm khám sức khỏe phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần hoặc 1 năm/lần để kịp thời phát hiện các bệnh phụ khoa nguy hiểm.
Thông qua bài viết này, chị em đã giải đáp được câu hỏi rối loạn kinh nguyệt là gì? Khi gặp phải tình trạng này, chị em có thể liên hệ đến Hotline hoặc để lại SĐT tại [Tư vấn trực tuyến]. Các chuyên viên của phòng khám đa khoa quốc tế Hà Nội sẽ liên lạc lại và tư vấn tận tình nhất, cuộc trò chuyện được bảo mật 100% nên bạn có thể an tâm nhé!
Chúc bạn có một sức khỏe thật dồi dào!
>> Xem thêm cách điều trị rối loạn kinh nguyệt hiệu quả cho chị em
Nhận xét
Đăng nhận xét